Piemont Wschodni: Vercelli i Novara
Trudno sobie wyobrazić krajobraz mniej włoski niż rejon na wschód od Turynu. Na zupełnie płaskiej równinie, przez którą wiedzie droga i linia kolejowa do Mediolanu, znajdują się ogromnepola uprawne, dające najwięcej ryżu w Europie. Przez połowę roku pola te są pod wodą (w zimie zalewa się je wodą ciepłą), a najpiękniej wyglądają w jesieni, kiedy delikatne słońce rozświetla mgły i odbija się od naszpikowanej łodygami wody.
Niezależnie od pory roku, przybysze szybko nużą się tutejszym pejzażem i chętnie wyjeżdżają do Mediolanu lub Turynu, albo na północ, poprzez Novarę i Vercelli do Val Sesia. Ta właśnie dolina kończy się na zboczach Monte Rosa, przy szwajcarskiej granicy.
Vercelli
VERCELLI stanowi centrum piemonckiego, a także europejskiego obszaru uprawy ryżu. Zawsze pełno jest tu biznesmenów, którzy spierają się o ceny na Borsa di Riso (giełdzie ryżowej). Mając trochę wolnego czasu, można odwiedzić bazylikę SantWndrea, znajdującą się naprzeciw dworca kolejowego. Została ona wzniesiona w XIII wieku przez pewnego kardynała, który za pomoc okazaną Henrykowi III w zdobyciu przeż niego tronu angielskiego, otrzymał prawo do dochodów z pewnego klasztoru w hrabstwie Cambridge i przeznaczył je na budowę świątyni. Ponieważ dochody te były ogromne, ukończenie bazyliki zajęło zaledwie dziewięć lat, co wydaje się niewiarygodne w porównaniu z trwającym nieraz ponad 100 lat okresem budowy innych kościołów. Dziś bazylika ma ważną pozycję w historii włoskiej architektury. Jest ona jednym z najstarszych w kraju kościołów posiadających elementy gotyckie: ostre łuki, wysmukłe dochodzące do sklepienia kolumny i stojące po obu stronach fasady, wysokie, lekkie, zwieńczone stożkowatymi dachami wieże z dzwonami.
Najprzyjemniejszym miejscem w Vercelli jest Piazza Cavour, otoczony pokrytymi patyną arkadami. Znajduje się on tuż przy głównej Corso Liberta i jest miejscem cotygodniowego (wtorek) jarmarku. W pobliżu, na Via Borgogna, mieści się duże Museo Borgogna (w lecie wt. i czw. 15.00-17.00; w zimie 14.30-16.30; cały rok nd. 10.00-12.00), które, oprócz prac stosunkowo mało znanych artystów lokalnych, posiada także dzieła Brueghla i Jana Steena oraz zbiór fresków z miejscowych kościołów.
Znalezienie w Vercelli wolnego pokoju może być trudne, gdyż hotele często pełne są przedstawicieli europejskich przedsiębiorstw zainteresowanych handlem ryżem oraz uczestników targów przemysłowych w niedalekim Turynie. Lepiej jest więc wcześniej zadzwonić i dokonać rezerwacji. Najtańszy jest znajdujący się przy dworcu autobusowym (dwie minuty od stacji kolejowej) hotel Rondinella, Corso Gastaldi 15 ( 0161/53835), gdzie pokoje dwuosobowe bez łazienki kosztują tylko 20000 L.
Natomiast Albergo Yalsesia, na Via G. Ferraris (• 0161/53842) jest co prawda obskurny, ale wygodnie położony. Za pokoje dwuosobowe bez łazienki płaci się tu 33 500 L, a za pełny posiłek 12000 L.
Novara
NOVARA oddalona jest od Vercelli o 20 minut jazdy pociągiem na trasie kolejowej w kierunku Mediolanu. Znacznie bardziej niż Vercelli nadaje się na miejsce noclegu. Jej główna wybrukowana półokrągłymi kamieniami ulica, Corso Cavour, obfituje w pasticcerie i staromodne herbaciarnie. Z historycznej Novary nie pozostało dziś wiele. Średniowieczne Broletto mieści w lecie kino pod gołym niebem, a ogromna Duomo, przy której wszystko inne wydaje się skarłowaciałe, jest budowlą w stylu neoklasycznym. Wewnątrz znajdują się resztki wcześniejszych kościołów: pochodzące z V wieku baptysterium z przedstawiającymi sceny z Apokalipsy freskami z X wieku oraz także pokryta freskami kaplica z XII wieku (oba zabytkowe miejsca otwarte są jedynie rano). Kilka ulic dalej, w kierunku północnym, wyłania się oryginalna trzypoziomowa kopuła kościoła San Gaudenzio, którego iglica kształtem przypominająca strzykawkę, góruje nad całym miastem. Kościół jest dziełem XIX-wiecznego architekta Antonellego, który jest również twórcą innego niekonwencjonalnego projektu, synagogi Mole w Turynie.
Najwygodniej położonym hotelem w mieście jest znajdujący się naprzeciw stacji kolejowej Moderno (• 0321/29864), z pokojami dwuosobowymi bez łazienki w cenie 35 000 L. Niedroga jest też pizzeria Le Tre Laterne, przy Via dei Tornelli (tuż przy Piazza Gramsci, przy końcu Corso Cavour).